Sistem Pusaka dalam Islam

Ilmu Pusaka merupakan suatu ilmu yang berkaitan dengan masalah pusaka. Tujuan utama antara lain :

Untuk mengetahui kedudukan seseorang samada ianya sebagia ahli waris atau sebaliknya.
untuk mengetahui kadar yang sepatutnya diterima oleh setiap ahli waris
Untuk mengetahui cara-cara bagaimana sesuatu harta itu dibahagikan kepada ahli waris samada ahli waris lelaki atau perempuan.

Ilmu pusaka mengandungi 2 bahagian ilmu iaitu:

Teori-teori fiqh/ masalah fiqh dan hukumnya
cara perkiraan ataupun hisab yang boleh membawa kepada penyelesaian dalam masalah pembahagian pusaka

Ilmu pusaka juga dikenali juga oleh kitab tradisoanal sebagai ilmu mwaris atau ilmu faraid. Perkataan al-mawaris adalah kata jamak daripada miras. Dalam bahasa Arab membawa 2 pengertian:

al-baqa’ kekal
al-Intiqal Perpindahan sesuau harta daripada seseorang kepada seseoarang yang lain

Dari segi syarak al-miras bermaksud “ hak seseorang manusia terhadap sesuatu harata selepas berlaku kematian seseoarang pemiliknya melalui sebab-sebab tertentu dan syarat-syarat tertentu. Yang dimaksudkan dengan sebab-sebab tertentu mengikut hukum pusaka islam ialah bermaksud;

Perkahwinan
Nasab/qarabah
Pembebasan hamba/ al-wala’

Perkataan al-Faraid atau jamak al-Faridah dalam bahasa arab mempunyai beberapa maksud iaitu:

al-Taqrir kadar yang ditetapkan
al-Qat’ Putus
al-Inzal Diturunkan
al-Bayan Penjelasan, penerangan
al-halal yang dihalalkan harus oleh Allah

Dari segi syarak al-faridah bermaksud bahagian yang tetap yang telah ditetapkan oleh syarak daripada segi syarak untuk ahli-ahli waris.

Berdasarkan kepada tafsiran data ilmu mawaris merupakan suatu ilmu yang boleh membawa seseorang itu mengetahui kadar yang wajib bagi setiap ahli waris atau orang yang berhak kepada harta pusaka yang ditinggalkan oleh simati.

Persoalan utama yang dibicrakan dalam ilmu faraid ini ialah:

Mengenai harta pusaka dari aspek orang-oarang yang berhak kepada harat pusaka tersebut dan cara-cara pembahagianya.
Manakala objektif atau matlamat pembelajaran ilmu ini semata-mata memberikan hak kepada seseorang atau ahli waris tentang hak mereka dalam pembahagian pusaka dan demikian juga tentang saham atau bahagian yang sepatutnya mereka terima mengikut cara yang betul.